Voorstelling Harriet Tubman

Op 3 oktober waren wij op uitnodiging van het Muziekgebouw Aan Het Ij aanwezig bij de voorstelling

Harriet over het leven van Harriet Tubman. De heldin waar ons huis naar is vernoemd.

Het was een bijzondere avond. Alleen de locatie was al een uitje. Na een drankje in het cafe

hebben we de spannende voorstelling gezien. Bedankt voor deze mooie avond!

Meer weten over de voorstelling? Hier een recensie gepubliceerd in het NRC.

NRC Recensie Harriet ****

van Hilda Paredes door Muziektheater Transparant (wereldpremière)

Regie: Jean Lacornerie. HERMESensemble o.l.v. Manoj Kamps.

Gezien: 3/10 Muziekgebouw aan ’t IJ A’dam; herh. o.a. in Den Bosch (9/11) & R’dam (21/5).

Inl.: www.transparant.be

Het publiek was diverser dan doorgaans het geval is in het Muziekgebouw aan ’t IJ, woensdagavond bij de wereldpremière van het muziektheaterwerk Harriet. Dat had alles te maken met het onderwerp: het leven van de Amerikaanse vrijheidsstrijdster Harriet Tubman (ca. 1822-1913). Tegelijkertijd bewees de voorstelling dat ‘moeilijke’ eigentijdse muziek wel degelijk een breed publiek kan aanspreken, mits die muziek zich niet voltrekt in een vacuüm van abstractie. De zaal zat stampvol en Harriet werd ovationeel onthaald.

Het verhaal van Harriet Tubman is buiten de VS weinig bekend. Ze werd geboren in slavernij, maar wist te ontsnappen via de ‘Underground Railroad’, het mensensmokkelnetwerk waarover Colson Whitehead in

2016 zijn gelijknamige, bekroonde roman publiceerde. Harriet keerde nog vele malen terug naar de slavenstaten om ook haar familie en anderen te bevrijden. Als ‘conducteur’ van haar ‘trein’ verloor ze nooit een ‘passagier’.

In vier aktes vertelt Harriet op associatieve, droomachtige wijze episodes uit haar leven aan het meisje Alice (mooie rol van de jonge sopraan Naomi Beeldens), die tevens gedaantes uit die verhalen lijkt aan te nemen. Na Harriets kindertijd en de bevrijdingsacties volgen scènes over haar ‘nichtje’ (mogelijk haar dochter) en haar aandeel in de Burgeroorlog.

De Mexicaanse Hilda Paredes componeerde muziek voor een trio van viool, gitaar en slagwerk, omlijst door knisperende, fluisterende surround-elektronica. Harriet begon met omineuze nachtmuziek van krekels en tinkelende percussie. Daarna volgde een continue stroom van jachtige, dreigende klanken, stekelig en stuwend, die aandeed als het klinkende equivalent van stress en adrenaline. Mooi ingepaste spirituals (die Harriet gebruikte om gecodeerde boodschappen door te geven) zorgden voor een onthechte, zwevende sfeer.

De handeling voltrok zich hoofdzakelijk achter een soort vliegengordijn van dunne slierten, dat ook diende als projectiescherm. Die visuele verdubbeling zorgde voor diepte, bijvoorbeeld toen Harriet geslagen werd met een klappende zweep van licht. De scène waarin Harriet herbeleeft hoe z

e als kind een zwaar object tegen haar hoofd kreeg geslingerd en haar schedel brak (het begin van haar visoenen) was door de fluorescerende verbrijzelingsanimaties huiveringwekkend én magisch.

Het glorieuze middelpunt vormde sopraan Claron McFadden in de titelrol. Moeiteloos schakelde ze tussen rauwe spreektaal, wanneer ze Harriets historische woorden sprak, en ijzingwekkende vocalises. Harriet is allesbehalve een hagiografie, maar dankzij McFaddens intense en geloofwaardige performance groeide de hoofdpersoon wel uit tot een aangrijpend zinnebeeld van peilloos onrecht. In de korte epiloog zonk Harriet weg in een visioen, terwijl op het scherm foto’s en krantenkoppen voorbijflitsten, van de moord op Lincoln via Martin Luther King en Malcolm X tot Black Lives Matter en hedendaags rassengeweld. Er is veel veranderd, ruim een eeuw naar Harriets dood, maar veel ook niet. Dat onsentimenteel geserveerde inzicht kwam aan als een kaakslag. Zo overtuigde Harriet als een gestileerd en gelaagd kunstwerk, dat de toeschouwer ontluisterd, beschaamd zelfs achterliet.