Wie was Harriet Tubman?
Het opvanghuis is naar deze bijzondere vrouw genoemd. Zij werd omstreeks 1822 in Noord-Amerika in de staat Maryland geboren als Araminta “Minty”Ross. Haar ouders waren slaven en werkten op een grote plantage van een wit grootgrondbezitter. Regelmatig ondergingen zij vernederingen en geweld en werden beschouwd als eigendom van hun baas. Als opgroeiend kind werd Minty verhuurd aan een planter in de buurt en deed zware arbeid op het land. In 1840 werd haar 45jarige vader Ben uit de slavernij bevrijd, zoals zijn voormalige eigenaar in diens testament had bepaald. Haar vader liet door een witte advocaat onderzoeken of zijn vrouw ook recht had op vrijlating als zij die leeftijd had bereikt. Dat bleek het geval en gold ook voor hun kinderen.
Rond 1844 trouwde Minty met een vrije zwarte man John Tubman, nam de voornaam van haar moeder aan en ging verder als Harriet Tubman door het leven. Hun eventuele kinderen zouden echter slaaf zijn. Toen haar baas probeerde haar te verkopen omdat zij door ziekte als slavin minder waard was, besloot zij te vluchten zonder haar man daarvan op de hoogte te brengen. Ze had hem eerder haar dromen over een vrij leven verteld, maar hij had haar gewaarschuwd aangifte te doen als zij op de vlucht zou slaan. Maar Tubman hield voet bij stuk en ontsnapte op 17 september 1849 samen met twee broers. Als vrouw en slavin ondernam zij een uiterst gevaarlijke, nachtelijke tocht van zo’n 130 km. Toen zij Mason- Dixie line bereikte, de grens tussen de Noordelijke vrije staten en het Zuiden waar de slavernij nog in volle gang was, kon zij nauwelijks geloven dat ze vrij was: “When I found I had crossed that line, I looked at my hands to see if I was the same person. There was such a glory over everything; the sun came like gold through the trees, and over the fields, and I felt like I was in Heaven.”
Harriet vestigde zich in Philadelphia, het bolwerk van de antislavernij beweging. Ze ging werken als afwashulp en spaarde geld om haar familie te bevrijden. Ze werd lid van de Underground Railroad, een clandestien netwerk van smokkelroutes, bestaande uit onderduikadressen van vrije slaven en zwarte en witte abolitionisten. Ontsnapte slaven konden met groot gevaar voor eigen leven en veel ontberingen langs geheime “tussenstations” de vrijheid tegemoet reizen. Tubmans moed, slimheid en doorzettingsvermogen waren een inspirerend voorbeeld voor de vluchtende slaven. Tijdens die barre en risicovolle tochten droeg zij een revolver en was niet bang dat te gebruiken. Later vertelde zij over een reis met vluchtelingen bij wie het moreel diep was gezonken. Een van hen wilde terug, maar Tubman dreigde hem met haar wapen en zei: ”You go or die” en hij ging mee. In totaal ondernam zij 19 tochten naar het Zuiden via de Underground Railroad en bevrijdde meer dan driehonderd slaven.
Vanwege de grote sociaal-politieke tegenstellingen tussen het Noorden en Zuiden was de spanning zo toegenomen dat een Burgeroorlog onvermijdelijk bleek. Harriet werkte voor de noordelijke troepen als spion, als kokkin en verpleegster en hielp met de opvang van slaven die aan hun nieuwe vrijheid moesten wennen. Na de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) bleef zij in touw voor arme mensen, zamelde geld in voor het bouwen van scholen voor bevrijde slaven en zorgde voor haar ouders. Ofschoon analfabete, onderkende zij het grote belang van scholing en educatie.
Ook na afschaffing van de slavernij (1865) bleef Harriet Tubman tot aan haar dood actief en zette zich onder meer in voor het vrouwenkiesrecht in de Verenigde Staten. Op 10 maart 1913 stierf Harriet Tubman op 92-jarige leeftijd. Zij werd begraven op het Fort Hill Cemetry, Auburn, New York.
Meer weten? In onderstaande podcast vertellen ze haar verhaal. Het luisteren waard!